Het begon allemaal in Nederland
Frits Vogel wordt geboren op 18 augustus 1931 in Vlaardingen,waar zijn vader met succes een stijlvolle bloemenzaak en antiekhandel drijft.
Hij groeit op tijdens de Duitse bezettingsjaren, jaren die moeilijk waren in het westen van Nederland en een duidelijk stempel drukken op zijn verdere leven.
Hij ziet zijn toekomst op het toneel en liever nog het cabaret en als hij na de Middelbare school te kennen geeft de Toneelschool te willen volgen, stuit dat in het weliswaar artistiek ingesteld, maar toch degelijk winkeliersgezin, op grote tegenstand. Doorstuderen of een serieus vak, desnoods in de zaak bij pa, is het advies… Hij studeert Handelswetenschap en krijgt een prijs uigereikt als ‘best geslaagde en meest artistieke” voor het bloemen-vakdiploma. Hij studeert architectuur, en verlaat begin 1953 het ouderlijk huis.
Jeugdwerk stilleven aquarel
23x15 cm 1943
Hij vertrekt naar Amsterdam waar hij leeft als bohemien in een piepklein woonbootje in de Prinsengracht in het centrum van de stad.
Om in zijn onderhoud te voorzien maakt hij ontwerpen voor verpakkingen van nylonkousen en sigarettenmerken, schnabbelt als bloembinder in bloemenzaken, tekent portretjes in cafés en op straat. Af en toe werkt hij mee aan bloemententoonstellingen en versiert wagens in bloemencorso’s, waarmee hij al direct veel succes heeft en eerste prijzen behaalt.
"Het einde" Gouache 34x26 cm 1953
In 1957 vestigt hij zich als zelfstandig kunstenaar.
Hij maakt aquarellen, stadsgezichten en landschappen naar de natuur, en probeert wat bij te verdienen door het ontwerpen van sieraden voor exclusieve winkeltjes, het maken van natuur-arrangementen voor de Bijenkorf en ontwerpt en decoreert wagens in de vele bloemencorso’s die Nederland rijk is. Waarbij hij de hoogste prijzen in de wacht sleept.
Als Prins Philip van Engeland op staatsbezoek komt bij Prins Bernard van Nederland, krijgt hij de opdracht de Jaarbeurs in Utrecht hiervoor te decoreren.
"Broekpolder Vlaardingen" aquarel 19,5x22,5 cm 1957
In 1958 vraagt de Keukenhof hem als architect voor de binnententoonstellingen. Hij geeft daar tevens demonstraties in bloemsierkunst.
Hij schildert…
Hij maakt de decors voor het “Eurovisie Songfestival”.
Hij maakt samen met de cineast Jan Schaper een spraakmakende tentoonstelling over de ”botsende Maasjeugd”.
Buiten dit alles blijft hij schilderen…
"Jachtwerf in Schiedam" gouache 49x64 cm 1959
In 1960 doet hij mee met een prijsvraag, uitgeschreven door de stad Rotterdam en wordt de eerste prijswinnaar en realisateur van de “Rotterdam-stand” op de Floriade. Kort daarna houdt hij, op uitnodiging van het Belgische Ministerie van Onderwijs, Kunst en Wetenschappen lezingen en demonstraties in Luik en Brussel.
Hij schildert…
Hij werkt dat jaar ook nog samen met het Circus Boltini en maakt etelageshows met jonge leeuwen en bloemenshows in de circustent.
Hij behaalt om het jaar maar mooi af te sluiten, op een tentoonstelling in Angers in Frankrijk, « le Premier Grand Prix d’Honneur ».
Hij blijft schilderen…
"Pernis" gouache/waskrijt 50x65 cm 1959
Het is begrijpelijk, dat deze vrijheidszoeker met een karakter dat moeilijk ondersteuning of hulp verdraagt, een vurige tegenstander was van de toenmalige contra-prestatieregeling, later de B.K.-regeling genoemd.
“Als je talent hebt, maak het dan dienstbaar aan de samenleving; de maatschappij heeft behoefte aan kunst om het leven te verrijken ! “, was een gevleugelde uispraak van hem en toen in het voorjaar van 1960 zijn dochter Manon geboren moest worden, en zijn financiele situatie niet al te rooskleurig was, kreeg hij het lumineuze idée om de Scheveningse boulevard met bloemen te gaan versieren. Grote mozaieken van hyacintenbloemen maakte hij als voorjaarsgroet aan bezoekers en toeristen en “gesponsord” door een aantal grote bedrijven. De bloemenmozaieken oogstten een groot success en tien jaar lang, in de lente, gedurende de bloeitijd van de hyacinten, maakte Frits met een aantal medewerkers deze kunstzinnige bloemendecoraties.
1960 olieverf op doek 97x195 cm
Het is ook in 1960 dat hij in een expositie in Frankrijk "Le Premier Grand Prix d'Honneur" verkrijgt
Stilleven "Karaffen en fruit" gouache 50x65 cm 1964
Meerdere ideeen volgen… Frits stelt zijn talenten in dienst van het bedrijfsleven en maakt toonaangevende ontwerpen voor stands op beurzen en tentoonstellingen. Stands die er uitspringen, die anders zijn dan men gewend is, met gebruikmaking van onbekende materialen en gezien vanuit een totaal nieuwe gezichtshoek. De opdrachten groeien en grote namen uit het nationale en internationale bedrijfsleven solliciteren om hun presentaties door hem te laten ontwerpen.
Hij krijgt in 1961 de eerste prijs voor”Hervorragende Standaufbau” in Stuttgart. Hij maakt tentoonstellingen in Essen, Groningen, Utrecht, Dordrecht en Londen. Hij exposeert tussen de opdrachten door zijn kunsthars reliefs en sculptures en olieverfwerken in enkele galeries In Nederland.
In1962 krijgt hij de eerste prijs en ereprijs voor een ontwerp voor de Holland-Amerika Lijn, behaalt alle prijzen op een tentoonstelling in Hamburg, maakt touwdecoraties voor de Oude Lijnbaan in Vlaardingen en maakt prachtige glasmozaieken voor “Esso” en”Unilever”.
In 1963 krijgt hij meerdere opdrachten voor interieurarchitectuur en realiseert op dat vlak een trendy café-restaurant en twee slijterijen. Hij maakt decors voor het theater, ontwerpt design meubelen en heeft exposities in Nijmegen, Utrecht en Hamburg.
In 1964 maakt hij de decors voor Mahalia Jackson tijdens haar Europese tournee. Hij is de architect van een tentoonstelling op de “Floralies Internationales” in Nantes en realiseert een onderwaterkunstwerk in den Haag.
"Steene tijdperk" gouache 50x65 cm 1965
In 1965 doet hij mee aan de “Salon van de Maassteden” in het Stedelijk Museum in Schiedam, ontmoet de Koning van Noorwegen op een tentoonstelling in Oslo, is mede-oprichter en initiatiefnemer van een galerie van de kunstenaarssocieteit VL65 en krijgt de opdracht voor 2 grote mozaiek-ramen uitgevoerd in transparante kunstharsen. Hij behaalt de hoogste prijs met een ontwerp voor Wilton Feyenoord in Schiedam, en eindigt dat jaar met een totaal van vier eerste prijzen in diverse categorieen op de Bloemenvaktentoonstelling in Aalsmeer.
Zonder titel gouache 38x55 cm 1965
Frits was buitengewoon succesvol en menig artiest in zijn plaats zou zich door dit succes hebben laten verblinden, of zich laten verleiden een zaak op te bouwen met de nodige medewerkers…
Frits Vogel echter niet…Zijn eerste zorg is altijd geweest: “Hoe blijf ik vrij! Hoe voorkom ik dat de zakelijke kant mijn artistieke integriteit niet aantast”. Hij werkte dan ook altijd met “free lance” assistenten, mensen die hij kon begeesteren en waarmee hij samen tot geweldige prestaties kwam.
Zijn rusteloze natuur stuwde hem voort met een onvermoeibare energie.
"Naakt" gouache 21x51 cm 1965
"Naakt" gouache 31x64 cm 1965
Het gaat maar door… Hij begint te experimenteren met kunstharsen en ontdekt de vele mogelijkheden die dat meteriaal hem verschaft. Hij is op zoek naar een vervanging van glas voor zijn creaties. Het werkt!
Zo verkrijgt hij materiaal dat dezelfde transparantie bezit als glas met een enorm kleurenspectrum, dat hij zelf kan beinvloeden. Hij maakt transparante kunstharscreaties en realiseert met deze techniek o.a.een kleurrijk raam van meerdere vierkante meters in een villa in den Haag.
Hij experimenteert verder en maakt een groot aantal wandreliefs en sculpturen met kunstharsen. Hij gaat nog verder en maakt potterie, grote vazen en schalen, van polyesterharsen. Echt aardewerk, want hij gebruikt mineralen en zand die hij bindt met kunstharsen en laat polymeriseren. Prachtig en zeer kunstzinnig potterie met mooie rijke glazuren, maar potterie dat geen oven heeft gekend.
Schilderen doet hij niet meer in deze jaren, vanaf 1968 tot aan 1980 is er vrijwel geen schilderwerk van hem bekend. Hij is in deze jaren volkomen bezield van nieuwe technieken en nieuwe materialen en hij maakt daar prachtige kunstwerken mee.
Een wonderlijke vogel, een vrijheidszoeker, een geengageerd mens, die zich strijdbaar maakt tegen het onrecht op de wereld, die toen hij in 1967 de benoeming had aanvaard als ontwerper en artistiek leider van het beroemde Aalsmeerse Bloemencorso, door de Secretaris Generaal van de Verenigde Naties, Oe Thant, persoonlijk werd bedankt voor het thema van zijn eerste corso waarin hij de mens centraal stelde en standpunt innam tegen honger en discriminatie. Voor het eerst een bloemencorso waar niet alleen maar lief en mooi werd getoond, maar ook plaats was ingeruimd voor de negatieve kant van onze samenleving.
Wandrelief in ijzer
“Een duivelskunstenaar”, schreef het Algemeen Dagblad in een kop en inderdaad een kunstenaar, die woekerde met zijn talenten en dat als een circusartiest in binnen- en buitenland bedreef.
"Dancing in the dark" gouache 50x65 cm 1965
Door zijn vele successen, kon Frits Vogel zich permiteren afstand te nemen van het zo genoemde “officiele” kunstgebeuren waar hij een geweldige hekel aan had. Hij verafschuwde het soms ‘rucksichtlos” volgen van trends en modes, een modernisme, die de eerlijke beleving in de kunst vertroebelt. De afstand, die hij daardoor schiep van galerieën en kunstcritici, is achteraf wellicht te betreuren. Zijn dynamische en geheel eigen stijl op schildersgebied is daardoor te lang verborgen gebleven voor de mensen die zich beroepshalve bezighouden de kunst onder de aandacht van het publiek te brengen. Frits zelf had daar beslist geen hinder van; hij exprimeerde zich in vele richtingen en ging door met tomeloze energie…
In 1971 maakt Frits op uitnodiging een reis naar Amerika, waar hij shows maakt, demonstraties geeft en als een Europees fenomeen door 16 verschillende staten wordt gevoerd en in talloze radio- en televisie-uitzendigen verschijnt. Een tournee, die enkele maanden duurt en een belangrijke periode van verandering inluidt.
Wandrelief in kunsthars 1965
Ale hij terugkomt in Nederland vraagt hij zich af, waar hij mee bezig is. Hij wordt zo door zijn opdrachten in beslag genomen, dat zijn eigenlijke werk, zijn schilderen en beeldhouwen, in de verdrukking komt. “Wat ben ik nu eigenlijk”, vraagt hij zich af… en inderdaad, als je de beroepen, die hij allemaal uitoefent, op een rijtje zet, is dat vrij indrukwekkend: ontwerper, interieurarchitect, etaleur, decorateur, tuin en landschapsarchitect, tentoonstellingsarchitect, bloemenarrangeur, leraar in handvaardigheid en vrije expressies, regisseur voor evenementen, decorontwerper, ontwerper en artistiek directeur van het Aalsmeerse Bloemencorso, beeldhouwer en kunstschilder, en op al deze terreinen boekt hij success!
Wandrelief in kunsthars 1965
Maar de “Michel Angelo” of de “Leonardo da Vinci” mogen in onze tijd niet meer bestaan, en zeker niet in Nederland…”Doe maar gewoon dan doe je gek genoeg…”, is een typisch Nederlandse uitdrukking waarmee alles is gezegd.
Frits gaat door met de lopende contracten en opdrachten. In 1972 heeft hij een persoonlijke expositie van zijn kunstharswerken en sculpturen in de R.A.I. in Amsterdam, en in de zomer van dat jaar gaat hij naar Frankrijk op zoek naar een huis: een plek om zich terug te trekken, om ongestoord te kunnen werken en zich artistiek te vernieuwen. In het voorjaar van 1973 koopt hij ‘ Chabadie‘, een verlaten gehucht gelegen op de zuidelijke uitlopers van de ‘Monts du Forez.
Geleidelijk aan bouwt hij af in Nederland, in eerste instantie zijn toegepaste werk. Hij heeft de durf die weinig mensen met hem delen om lucratieve opdrachten te weigeren en goede klanten te laten schieten…
Hij is vast besloten om zich creatief te vernieuwen.
Invloed van de Franse Auvergne
Ijzersculptuur in Chabadie
hoogte 160 cm
In het begin van de zeventiger jaren ontvluchtte Vogel de Nederlandse kunstwereld om zich te vestigen in de onbedorven natuur van de Franse Auvergne. Hij gaat verder waar hij al in Nederland mee bezig was en vervaardigt een aantal kunstwerken in polyester, maar gooit al vlug deze materialen in de hoek en stopt radicaal met deze vorm van werken. “Ik kan het niet”, zegt hij, “’t is hier te mooi, te schoon, te natuurlijk; voor mijn gevoel ben ik aan het vervuilen als ik met kunstharsen werk”. Hij voelt dat hij terug moet naar de bron; hij gaat weer schilderen, heel natuurlijk, olieverf op linnen!
Zijn renaissance begint in 1980. Hij ontwikkelt een persoonlijke karakteristieke eigen stijl met een vrolijke en positieve uitstraling.
Het leidt ook wel eens tot monumentale kunst, zoals het 50 meter lange en 10 meter hoge monument “l’ Onde de Soleil” (de lichtgolven van de zon), dat hij maakte bij het ‘ Lac ‘d Aubusson ‘, voorstellende de onbedorven natuur rond zijn geliefde Chabadie.
Zijn werken, waaronder de ’Onde de Soleil’, zijn een aantal jaren geleden gepubliceerd in een prachtig kunst-boek met een lovend voorwoord van de vroegere President van Frankrijk, M.Valery Giscard d’Estaing.
N°692 olieverf op doek
120x120 cm november 1998
Nieuwe alinea“Mijn gaan naar de Auvergne was een vlucht naar het pure, het ongerepte. Nederland is een prachtig land met zijn wolkenluchten, zijn einders en zijn oude stadjes. Het zou een van de mooiste stukjes van Europa zijn als er een kwart van de mensen die er nu leven zou wonen. Nederland is mooi maar bijna alles is gecultiveerd. Daar beschouwt een stedeling een weiland met wat koeien al als natuur. In Frankrijk daarentegen vindt je ruimte… en ruimte is rijkdom. Het geeft een stuk persoonlijke vrijheid. Je hebt contrasten nodig. Als je alles nivelleert en glad gaat strijken wordt het leven een stuk minder interessant. Als je het lelijke weghaalt heeft het mooie geen bestaansrecht meer.”
N°215 olieverf op doek
100x90 cm april 1990
Het jaar 1980 was een breekpunt. Frits heeft zich definitief in Frankrijk gevestigd en dat uit zich in een geweldige artistieke explosie. Hij heeft zich van veel ballast bevrijd, schildert als een gedrevene bijna dag en nacht en maakt in korte tijd een geweldig oeuvre. Na een stormachtig leven van jaren lang aan de weg timmeren begint hij, op bijna vijftigjarige leeftijd, aan een rustig schildersbestaan, teruggetrokken in de prachtige natuur van Auvergne.
Maar het duurt niet lang of men is hem weer op het spoor. De eerste die hem weet te vinden is een journalist uit Duitsland, die detectieve werk heeft verricht en plotseling bij hem op de stoep staat. Daarna komt de Franse televisie en maakt meerdere reportages over de kunstenaar en zijn werk. Het Algemeen Dagblad schrijft in een kop boven een artikel : ‘Leven als Frits in Frankrijk’. Een Franse krant, ‘La Montagne’, concludeert: ‘De schilder Frits Vogel heeft in Auvergne zijn nieuwe inspiratie gevonden!’
‘Dan maar gelijk exposeren’, vindt Frits.
N°837
olieverf op doek 150x200 cm juni 2003
Zijn ronde van exposities met nieuw werk begon in februari 1981 met een eerste expositie in ‘Galerie Matisse’ in Vichy. Vele exposities volgen… Zijn nieuwe werk slaat aan en wordt hoog gewaardeerd door een groot aantal kunstliefhebbers en kunstkenners. Zijn werken bevinden zich inmiddels in vele prive-collecties, publieke gebouwen, kerken en musea over de hele wereld en verschijnen regelmatig op internationale kunstveilingen.
N°432 triptique olieverf op doek 50x210 cm juli 1993
Schilderen doet hij in alle rust in zijn geliefde Chabadie, een verscholen plekje midden in een wonderlijk mooie natuur. Het schilderen wisselt hij regelmatig af met het maken van sculpturen in ijzer, ijzersculpturen die dezelfde intentie en inhoud hebben als zijn schilderijen. “Schilderen en beeldhouwen is voor mij een complimentie”’ zegt hij, “als ik sculpturen maak, mis ik de kleur en daarom schilder ik; toch denk ik, dat ik meer ruimtelijk werker ben; in mijn doeken zoek ik altijd naar diepte en relief, je ziet de beeldhouwer er achter”.
N°688 quadriptique olieverf op doek 50x200 cm augustus 1998
Het is onmogelijk het werk van Vogel bij een bepaalde school onder te brengen. Uit zijn voorgeschiedenis blijkt ook wel dat hij wars is van stromingen en niet zichtbaar beinvloed. Natuurlijk, hij is bovenal een “colorist” met een zeer gedurft palet, die gemakkelijk overschakelt van het ene kleurengamma op het andere. “Dat heb ik van de bloemen geleerd”, zegt hij zelf. “Ik heb kleur nodig. Kleuren zijn essentieel voor mij en zij volgen mijn emoties”. De vormen in zijn doeken doen echter in belangrijkheid niets aan de kleur ten onder; zijn composities zijn geconstrueerd en hebben een sterk architectonische opbouw. Kunstcritici onderkennen dat Frits Vogel een unieke, eigen stijl heeft ontwikkeld!
N°352 olieverf op doek 100x50 cm maart 1992
Wat veel mensen echter nièt van Frits Vogel weten, is zijn drang naar avontuur, het met eigen ogen zien hoe mensen elders in de wereld leven; zijn interesse in hun cultuur, hun mythen en hun gebruiken. Zijn prachtige verzameling primitieve kunst getuigt van een grote archeologische en etnologische belangstelling.
Frits Vogel is een groot kenner van de kunst van de Dogon, een volk levend aan de voet van een rotswand in het huidige Mali, waaronder hij lange tijd verbleef. Hij bezocht de moeilijk bereikbare en afgelegen Dogon-dorpen en woonde en leefde er temidden van het Dogon-volk.
Hij werd gegrepen door hun cultuur, hun cosmonogie, door hun architectuur en door hun beelden en maskers. Hij raakte daar niet meer van los.
N°354 olieverf op doek 100x90 cm
maart 1992
N°617 olieverf op doek
100x100 cm november 1996
In zijn schilderijen en beeldhouwwerken komen de wonderlijke bouwsels van de Dogon en van hun voorgangers de Tellem, steeds weer naar voren, hun lemen kubusvormige voorraadschuren met rieten puntdaken, hun woonvormen, geïntegreerd in een met niets te vergelijken, bizar en wonderlijk landschap.
Bij terugkeer van een van zijn reizen in de jaren zestig verklaarde hij eens: “Ik leefde in zo’n wonderlijke wereld, een wereld zò puur, een confrontatie met denkbeelden, waarachter zò’n bijzondere levensfilosofie te vinden is, dat ik er totaal door werd overrompeld. Het volk van de Dogon leerde mij innerlijke tevredenheid.”
N°698 olieverf op doek 100x100 cm
januari 1999
N°92 olieverf op doek 90x100 cm
februari 1983
N°690 olieverf op doek 120x120 cm
november 1998
N°908 olieverf op doek 100x100 cm februari 2006
Na 35 jaar te hebben gewoond en gewerkt in de mooie natuur van de Franse Auvergne, verhuist Frits Vogel zijn atelier naar het mystieke eiland Bali in Indonesie om te beginnen aan een nieuwe fase in zijn artistieke leven.
Frits leeft en werkt daar temidden van zijn Balinese vrienden op dat luxuriante en inspirerende eiland van de Goden.
Deze getalenteerde man verbaast ons iedere keer weer opnieuw door zijn energie, zijn onafhankelijkheid van trends en stromingen en zijn zucht naar artistieke vernieuwing. Ondanks zijn gevorderde leeftijd is hij nog steeds een zeer productief kunstenaar.
N°924 olieverf op doek 120x120 cm februari 2007
Zijn werk blijft bij velen erg in trek. De zeldzame tentoonstellingen die hij ergens op de wereld organiseert, zijn ware evenementen. De prijzen van zijn werken stijgen ieder jaar. Hij kan, in alle objectiviteit een succesvol kunstenaar worden genoemd.
Als kunstenaar blijft hij doorgaan de positieve krachten van het leven in zijn creaties te vertalen.
Frits Vogel laat ons deelnemen aan zijn persoonlijke artistieke benadering en beleving en treft ons hierbij in het hart. Het lijkt of het werk in de diepste diepten ontstaan zou zijn, waarin zich de geheimen bevinden van een schoonheid die verblindend is.
N°940 olieverf op doek 50x50 cm maart 2008
N°944 olieverf op doek 100x120 cm april 2008
Frits Vogel, het is belangrijk hem te ontmoeten, met hem van gedachten te wisselen, te praten over zijn beeldende werkzaamheden. Het is alsof je luistert naar een alchimist, die zijn kleuren met het leven verbindt. Het is een overweldigende ontroering, met gevoelens die doordrongen zijn van verhevenheid en respect.
In zijn schilder en beeldhouwkunst komen natuurelementen voor; zijn werken spelen met lucht, licht, zon en regen, zelfs sneeuw voegt er zijn penseelstreek aan toe, net zoals een lis of bies waterdiepten onderstreept. Schaduwen diepen het werk uit in een veelvoud van ongekende expressies.
N°933 olieverf op doek 120x120 cm januari 2008
De kunstenaar heeft uit het diepst van zijn verbeelding, een nieuwe wereld geboren laten worden, die aan het begin van de 21e eeuw, geheel eigentijds blijvend, nauwelijks een leeftijd kent, want de werken van Frits Vogel blijven tijdloos
N°945 olieverf op doek 200x250 cm april 2008
De tijd hervat zijn loop, maar aandacht en geest blijven in vervoering; kunst bezit een ziel, kunst leeft! Het ene kunstwerk na het andere zijn aanwezig om ons te leiden naar droom of meditatie, naar schoonheid of gratie, verbeeld door een uitzonderlijk kunstenaar:...Frits Vogel.